به تازگی کتابی با عنوان «کتاب» به‌دستم رسید که وضعیت کتاب‌خوانی را در برخی از کشورهای دنیا بررسی می‌کند. این «کتاب» به همت دیبا داودی تدوین شده است و نشر حوض نقره آن را منتشر کرده است. با خواندن این کتاب پی می‌برید که کتاب تا چه حد در رشد و توسعه کشورها اثرگذار بوده و دغدغه مردمان سرزمین‌های مختلف درباره‌ی خواندن چگونه است. این که از هر ۱۰ کانادایی ۹ نفر در طول ۱۲ ماه سال یک کتاب می‌خواند و متوسط خوانش کتاب در بین مردمان این سرزمین از ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۵ نزدیک به چهار و یک دوم ساعت در هفته بوده و ۷۲ درصد کانادایی‌ها برای ثبات فکری و ۸۲ درصد برای سرگرمی و ۶۰ درصد برای یادگیری و رشد فکری مطالعه می‌کنند. در سال ۲۰۰۵ کانادایی‌ها ۱/۴ میلیارد دلار بابت کتاب پرداخته‌اند. با کتاب‌خوانی ژاپنی‌ها آشنا می‌شویم که با داشتن سرانه مطالعه‌ای نزدیک به ۹۰ دقیقه همواره با اختلافی فاحش نسبت به بسیاری از کشورهای در حال توسعه یا حتی پیشرفته در این حوزه پیشرو بوده است و حداقل تیراژکتاب در ژاپن چیزی حدود ۱۵۰۰۰ نسخه است و کتاب با شمارگان پنج میلیون نسخه منتشر می‌شود. به هند می‌رویم که ببینیم مردمان سرزمین هفتاد و دو ملت با کتاب تا چه حد مانوس‌اند. هر هندی سالانه حداقل ۳۲۰ صفحه کتاب می‌خواند و هنوز با بسیاری از کشورها فاصله فراوان دارد و باید بیشتر تلاش کند تا سطح سواد عمومی و کتاب‌خوانی رونق گیرد. اما در آرژانتین و پرو دو کشور از آمریکای لاتین که ادبیات و نویسندگان و شاعرانش در دنیا شهرت دارند به ما نشان می‌دهد که امروز ۷۱ درصد از مردمانش هر روز روزنامه می‌خوانند و ۵۵ درصد از آرژانتینی‌ها به صورت منظم کتاب می‌خوانند در حالی که کمی بیش از ۳۰ درصد از اهالی پرو مطالعه در برنامه روزمره‌شان جای دارد. سوئد با ده میلیون جمعیت، نشانگر مردمانی کتاب‌خوان است که ۲۹۰ کتابخانه وابسته به شهرداری با هزار شعبه کوچک دیگر، ۴۰ کتابخانه دانشگاهی و سه هزار کتابخانه خیابانی و ۱۱۵ کتابخانه بیمارستانی دارد که ورود عموم به تمام آنها آزاد است. سه میلیون از سوئدی‌ها عضو کتابخانه‌ها هستند. اعراب حوزه‌ی خلیج فارس کتاب‌نخوان‌ترین مردم دنیایند و اعراب شبه جزیره عربستان به‌طور میانگین سالانه تنها و تنها یک چهارم از یک صفحه کتاب را می‌خوانند و آمار مطالعه کودکان عرب حوزه خلیج فارس تنها ۶ دقیقه است. در روسیه وضعیت مطالعه مانند گذشته نیست اما کماکان مطلوب و رشک برانگیز است. در سال ۲۰۰۹، صد و ده هزار عنوان کتاب جدید در روسیه چاپ شده است و جالب آن‌که بیش از ۸۰ درصد از این رقم شگفت به نویسندگان و مترجمان روس اختصاص داشته است. روس‌ها در سرتاسر سرزمین پهناورشان بالغ بر صد و سی هزار کتابخانه قابل قبول دارند که در این میان، هزار عدد از آنها در شمار پیشرفته‌ترین کتابخانه‌های دنیا هستند. سازمان مطالعات فرهنگی ایتالیا جامعه‌ی خود را در حالی کم مطالعه می‌شناسد که قریب به ۵۰ درصد از جمعیت کشور حداقل سالانه دو جلد کتاب ۱۵۰ صفحه‌ای می‌خوانند. اگر می‌خواهید درباره‌ی وضعیت کتاب و کتاب‌خوانی در کشورهایی چون آمریکا، استرالیا، ترکیه، لهستان، تایلند، فرانسه، انگلستان، پاکستان، فنلاند، مکزیک، مالزی و ... آشنایی پیدا کنید. نگاهی گذرا به کتاب «کتاب» داشته باشید تا ببینید چرا برخی کشورها پیشرفت می‌کنند و پی ببرید وضعیت ایران به نسبت برخی از کشورها وضعیت مناسب است و چندان بد نیست.
- ۹۲/۱۲/۰۶