موفقیت منحصربهفرد کتابخانه ملی کنگره آمریکا در این است که میتواند در اغلب زمینهها، عجیبترین کتابها را در باب عجیبترین موضوعها در اختیار افراد بگذارد و به منزله یک کتابخانه پژوهشی (بدون آنکه پرسشی را بیپاسخ گذارد) در خدمت همه افراد قرار گیرد. در این کنگره بیش از 600 هزار نسخه از آثار فارسی به چشم میخورد.-
کتابخانه ملی کنگره آمریکا ( Library of Congress) بازوی تحقیقاتی کنگره این ایالات و قدیمیترین موسسه فرهنگی دولت فدرال آمریکا و همچنین بزرگترین کتابخانه جهان است که در پایتخت این کشور شهر «واشنگتن دیسی»، قرار دارد. رییس کتابخانه، کتابدار کنگره نامیده میشود و اکنون «جیمز بیلینگتون» در این سمت است.
در سال ۱۸۰۰ میلادی «جان آدامز»، رییس جمهوری وقت آمریکا، لایحهای به کنگره آمریکا فرستاد که بر اساس آن علاوه بر انتقال پایتخت این کشور از فیلادلفیا به شهر جدید واشنگتن، با اختصاص مبلغ پنج هزار دلاری برای تاسیس کتابخانهای حاوی کتابهای قابل استفاده و مفید برای اعضای کنگره آمریکا نیز موافقت میشد و با گردآوری یک مجموعه سه هزار جلدی در بخشی از ساختمان جدید کنگره آمریکا سنگ بنای نخستین کتابخانه کنگره آمریکا گذاشته شد.
هر چند این کتابخانه با حمله ارتش بریتانیا به واشنگتن، در سال ۱۸۱۴ میلادی، به طور کامل سوخت اما با کوشش «توماس جفرسن» رییس جمهوری وقت، در سال بعد دوباره برپا شد و با اهدای مجموعه شخصی شش هزار و 400 جلدی وی، هسته کتابخانه جدید شکل گرفت.
موفقیت منحصربهفرد کتابخانه کنگره در این است که میتواند در اکثر زمینهها، عجیبترین کتابها را در باب عجیبترین موضوعها در اختیار افراد بگذارد و به منزله یک کتابخانه پژوهشی (بی آنکه بهندرت پرسشی را بیپاسخ گذارد) در خدمت همه افراد قرار گیرد.
این کتابخانه از سال ۱۸۷۰ میلادی از مزایای کامل حق مولف برخوردارشد و از سال ۱۸۴۶ به بعد دو نسخه از تمامی آثار منتشرشده در ایالات متحده امریکا را دریافت کرد و این امر موجب شد گنجینه کوچک ابتدایی با گردآوری آثار، از غنای قابل توجهی برخوردار شود.
در سال ۱۸۹۷، با انتقال کتابخانه به ساختمان جدید که به سبک رنسانس ایتالیا ساخته شده بود، «هربرت پوتنام» کتابدار مشهور کتابخانه عمومی بوستون به سمت کتابدار کتابخانه کنگره منصوب شد.
در واقع از زمان تصدی «پوتنام» به بعد رشد راستین این کتابخانه آغاز شد. پیشرفت کتابخانه کنگره مدیون تلاشهای مشتاقانه کتابدارانش، بهویژه «اینسورث اسپوفورد» و «هربرت پوتنام» است. پس از تهیه «مجموعه اسمیتسون» در سال ۱۸۴۶، فرصت ایجاد یک کتابخانه ملی ایجاد شد و در طی یک قرن موجودیت خود، به حدی از رشد رسید که بزرگترین کتابخانه امریکا لقب گرفت.
اوایل نوامبر سال ۱۸۹۷ بزرگترین، مجهزترین، ایمن ترین و طولانیترین کتابخانه جهان در ساختمان «تامس جفرسون» در واشنگتن دی سی افتتاح شد. دو ساختمان دیگر با نامهای «جان آدامز» و «جیمز مدیسون» نیز در سالهای ۱۹۳۸ و ۱۹۸۱ به عمارت پیشین افزوده شدند. در فاصله سالهای ۱۸۶۴ تا ۱۸۹۷ «آنیثورس راند» ، کتابدار کنگره، این کتابخانه را به یک مرکز تحقیقاتی ملی تبدیل کرد.
کتابخانه کنگره آمریکا ۱۳۴ میلیون نسخه منبع دارد و نیازمند ۸۰۰ کیلومتر قفسه برای ذخیره سازی مجموعه خود است.
در این کتابخانه بیشتر از ۳۰ میلیون کتاب و اسناد چاپ شده به ۴۷۰ زبان گوناگون دارد و دارای بیش از ۵۸ میلیون نسخه دست نویس، بزرگترین مجموعه کتابهای کمیاب در آمریکای شمالی، مانند انجیل گوتنبرگ (یکی از چهار کپی کاملی که وجود دارد) است، همچنین بیش از یک میلیون کتاب چاپهای دولت آمریکا، یک میلیون نشریات جهانی مربوط به سه قرن گذشته و 33 هزار روزنامه مجلد، 50 هزار حلقه میکروفیلم و بیش از 600 هزار کتب مصور کودکان را در بردارد. بیشترین مقالات حقوقی، چهار میلیون و 800 نقشه و نت موسیقی، دو میلیون و 700 صوت ضبط شده، ویولون انتیک«بتز سترادیواریوس»و انواع دیگرآلات موسیقی سیمی ساخت خانواده «استرایواریوس» گوشهای از امکانات این کتابخانه است.
مجموعه ای از ۲۹ میلیون کتاب و مقاله با بیش از ۱۳۰ میلیون موضوع، دو میلیون و ۷۰۰ هزار صفحه گرامافون و آثار صوتی، ۱۲ میلیون قطعه عکس، چهار میلیون و ۸۰۰ هزار نقشه و ۵۸ میلیون نسخه خطی، در بزرگترین کتابخانه جهان قرار دارد.
گردآوری متمرکز انتشارات از کشورهای جهان و ارایه فهرست آنها به کتابخانه های کشور، برقراری نظام ملی امانت بینکتابخانهای و ثبت منابع تولیدشده برای حفظ حق مولف، اقدام بهعنوان مرکز خدمات کتابشناختی و فعالیتهای تمامی نظام کتابخانهای امریکا، گسترش ردهبندیهای کنگره و انتشار «فهرست سرعنوانهای موضوعی» که جامعترین سیاههای است که تاکنون تهیه شده و مورد استفاده وسیع کتابخانههای جهان قرار میگیرد و فهرست نویسی متمرکز و تهیه فهرستگان سراسر کشور، از جمله خدمات این کتابخانه به حساب می آیند .
روزانه 22 هزار عنوان کتاب جدید در ایالات متحده به این کتابخانه وارد می شود که تقریبا ۱۰ هزار عنوان آن در هر روز به مجموعه دایمی کتابخانه افزوده میشود.۲۲ سالن مطالعه و همچنین وب سایت مجهز این کتابخانه امکان دسترسی به بزرگترین مجموعه جهانی نسخ خطی، عکسها، فیلمها، نقشهها، نوارهای صوتی، نقاشیها و پوسترها و انبوهی از امکانات بصری دیگر را در این کتابخانه فراهم کرده است.
در کنار آثار دست نویسی که نامه های ۲۳ رییس جمهور پیشین آمریکا، قوانین دادگاه عالی و حقوق مدنی را در برمی گیرند، بیش از چهار میلیون و 800 هزار نقشه از قرن چهاردهم تاکنون نیز وجود دارند که بسیاری از این آثار را می توان روی وب سایت کتابخانه کنگره مشاهده نمود.
وب سایت کتابخانه کنگره گنجینه ای از اطلاعات رایگان برای تمام سنین به حساب می آید و کودکان امکان استفاده از داستانهای آمریکایی کتابخانه را دارند. معلمان می توانند با مراجعه به صفحه آموزش، منابع درسی و مواد آموزشی دیگر را بیابند و محققان هم میتوانند از کاتالوگ آنلاین و سایتهای سالن مطالعه استفاده کنند.
نیمی از کتابهای کتابخانه کنگره به زبانهایی غیر از انگلیسی هستند. برای بسیاری از نقاط جهان همچون چین، روسیه و آمریکای لاتین مجموعه های این کتابخانه، کامل ترین و عالی ترین مرجع نمونههای خارج از کشور هستند.
تیم اسکن کتابخانه کنگره آمریکا قادر است هزار جلد کتاب را در یک هفته اسکن کند. کتاب ها بعد از چند ساعت پس از اسکن و بازرسی، بر روی اینترنت دردسترس افراد قرار میگیرند.
فهرست پیوسته کتابخانه کنگره آمریکا یکی از کارآمدترین فهرستهای پیوسته در شبکه وب است. این فهرست پیوسته اطلاعات بیش از 15 میلیون رکورد کتابشناختی شامل (کتابها، نشریات، مواد دیداری و شنیداری، آثار موسیقی، منابع نقشهبرداری، کتابهای در حال انتشار، فایلها و پروندههای کامپیوتری و فهرستگان ملی آمریکا را شامل میشود.
این فهرست پیوسته به ویژه برای فهرست نویسی منابع جدید که هنوز در پایگاه اطلاعاتی (CD-marc )موجود نیست، بسیار با ارزش است. از طریق این فهرست پیوسته به راحتی می توان به فهرست برگه کتابهایی که به تازگی منتشر شده اند، دسترسی پیدا کرد.
از دیگر امکانات ارزشمند فهرست پیوسته کتابخانه کنگره، امکان نمایش و ذخیره فرمت مارک رکوردهای کتابشناختی است که فرآیند انتقال اطلاعات را به دیگر نظامهای فهرست ماشین خوان تسهیل کرده است. جستوجو در این فهرست پیوسته برای بازیابی اطلاعات به دو صورت ساده و پیشرفته انجام می شود.
وجود 600 هزار نشریه و کتاب فارسی
در میان این آثار می توان به ۶۰۰ هزار نسخه از نشریات، کتابها و دست نوشتههای فارسی اشاره کرد که در طی۵۰ سال و به دلیل علاقه یک قاضی آمریکایی به زبان و ادبیات و عرفان فارسی ازسوی یک شرق شناس ایرانی مقیم آمریکا به نام ابراهیم پورهادی جمع آوری شده است.
گنجینه کتابهای فارسی این کتابخانه حاوی آثار ارزشمندی مانند نسخههای خطی اسکندرنامه، نظامی گنجوی، سفرنامه ناصرالدین شاه قاجار و تفسیر 13 جلدی مثنوی مولانا جلال الدین رومی، اثر سید محمد تقی جعفری است.
امانت کتاب؛ فقط اعضای کنگره
تنها اعضای کنگره آمریکا و برخی مقامات رسمی دولتی میتوانند کتاب های موجود در این کتابخانه را به امانت بگیرند، هر فرد بالاتر از سن دبیرستان در این کشور قادر است با ارایه کارت شناسایی، مجوز لازم برای ورود به سالن قرائت این کتابخانه را دریافت کند.
برخورداری از سایتهای ارزشمند علمی و پژوهشی، کتابخانه کنگره آمریکا را به یکی از بزرگترین منابع اطلاعاتی به ویژه در حوزه فرهنگ و تاریخ کشورهای جهان تبدیل کرده است.
کتابخانه نایبنایان و دارای مشکلات جسمی با یک قرن سابقه
این کتابخانه مدیریت سرویس کتابخانه ملی برای نابینایان و معلولان را نیز به عهده دارد که یک برنامه کتابخانهای گویا و با خط بریل است و به ۷۶۶ هزار آمریکایی خدماترسانی میکند.
بیش از یک قرن پیش، کتابخانه امکانات ویژه ای را در اختیار آن دسته از کاربرانش در واشنگتن که مشکل جسمی یا بینایی داشتند، قرار میداد. سپس در سال 1931، قانونی در کنگره به تصویب رسید که هم اکنون به سرویس ملی کتابخانهای برای نابینایان و معلولان جسمی مشهور است. امروزه صدها نفر، میلیونها کتاب و روزنامه بریل و مواد ضبط شده را از طریق شبکهای متشکل از 140 کتابخانه مرتبط در سراسر این کشور دریافت میکنند.
رده بندی کتابخانه کنگره (Library of Congress Classification)
در میان رده بندیها، رده بندی دیویی و رده بندی کتابخانه کنگره از شهرت بیشتری برخوردارند و در کتابخانه های ایران مورد استفاده قرار می گیرند آن مقدار که در ایران به مساله ردهبندیها و گسترش آنهاتوجه شده در سایر کشورهای اسلامی فعالیت چشمگیری صورت نگرفته است.
رده بندی دیویی و رده بندی کتابخانه کنگره دو سیستم مهم طبقهبندی و سازماندهی منابع کتابخانهای (اطلاع رسانی) است که به طور گستردهای در سراسر جهان استفاده میشود.
این دو سیستم ردهبندی براساس نگرش فلسفی و کلی-جزیی تدوین شدهاند و همه دانشها را دربر میگیرند. رده دیویی فقط با اعداد کدگذاری میشود که شامل (۱۰ رده اصلی، ۱۰۰ رده فرعی و هزار رده جزیی است) و به کمک اعداد اعشاری (با هزاران زیر رده موضوعی) گسترش مییابد و ردهبندی کنگره با حروف انگلیسی کدگذاری شده که۲۱ رده اصلی دارد و به کمک ترکیب حروف ردههای فرعی و سپس با افزودن اعداد زیر ردهها، گسترش مییابد.
- ۹۳/۰۱/۰۴