خواندن بهتر از مردن است / بخوانیم تا زنده بمانیم

با این حال هنوز هم صنعت چاپ و نشر سنتی به خاطر اختلالاتی که توسط دنیای دیجیتال برای آن ایجاد شده با احساسات آزار دهنده‌ای مواجه است.

روند رو به رشد فروش ای- بوک ها به خصوص در امریکا کُند شده و ناشران مستقل انگلیسی مانند کوارکوس (Quercus) و کانستیبل اند رابینسون (Constable & Robinson) که به فروش کتاب‌های نه صرفا تجاری و نه فقط ادبی علاقمندند تا حدودی از فروششان کاسته شده است.

پنج غول انتشاراتی بزرگ –Big Five- ، نیز در حال مذاکره با آمازون هستند تا راه های جدیدی برای فروش بیابند. در عین حال، کتابفروشی های بزرگ زنجیره ای در چندین بازار مهم اروپای غربی با مشکل مواجه شده اند. 

زمانی که ناشرانی مانند پنگوئن رندوم هاوس (Penguin Random House)، به دنبال فروش مستقیم کتاب به صورت آنلاین و از طریق سایت خود به خوانندگان هستند، بیشتر نویسندگان به سمت خود-ناشری کتاب‌های الکترونیکی روی آورده اند و هر روز بازیگران شگفت انگیز جدیدی (اخیرا فروشگاه زنجیره‌ای تسکو هم یک پلتفورم فروش کتاب‌های الکترویک به نام بلینک باکس -Blinkbox – راه انداخته) به این عرصه افزوده می‌شوند و دنیای دیجیتال همچنان به ایجاد اختلال در بازار سنتی نشر کتاب ادامه خواهد داد. 

شاید این روایت پیچیده با یک سرانجام غیر قابل پیش بینی برای خلق یک رمان مهیج باشد اما در واقع این پدیده، زندگی را برای صنعت سه میلیارد پوندی کتاب انگلستان بسیار دشوار کرده است.

 

جانی گلر، مدیر اجرایی مشترک آژانس ادبی کورتیس براون که به تازگی حق چاپ جهانی کتاب" صبح بخیر آقای ماندلا" (کتاب خاطرات زلدا لاگرانج دستیار رئیس جمهوری سابق آمریکای جنوبی ) را به فروش رسانده هم در این باره هشدار داد.

 گلر می گوید: تقاضا برای کتاب چاپی همچنان زیاد است اما وضعیت تجارت اخیرا در کشورهایی مانند آلمان و هلند به هم ریخته و در اسپانیا و ایتالیا بسیار دشوار شده است. علت این امر تنها بحران های حوزه یورو نیست، بلکه کتابفروشی ها اکنون با مشکلاتی مواجه شده اند که فروشگاه های کتاب زنجیره ای انگلستان سال‌ها پیش با آن دست و پنجه نرم کرده بودند. 

نمایشگاه کتاب لندن نشان داد با وجود رکود فروش کتاب‌های دیجیتال در آمریکا، فروش بالای این گونه کتابها ادامه دارد.

 بنا بر گزارش انجمن ناشران آمریکا، در سال گذشته فروش کتاب‌های دیجیتال در امریکا تنها 3.8 درصد رشد داشته است. 

جو هنری، از موسسه تحقیقات بازار بُکر، که معتقد است بازار فروش کتاب های الکترونیک در سال 2014 به نقطه اوج خود می رسد در این باره می گوید: در اکثر بازار های پیشرفته مانند ایالات متحده و انگلستان، پس از رشد دو رقمی سال‌های 2011 و 2012، فروش محصولات دیجیتال رونق گرفت اما یکی از دلایلی که به نظر می رسد رشد فروش کتاب‌های الکترونیکی را با رکود مواجه کرده، این است که خوانندگان حرفه ای کتاب به سمت کتاب‌های الکترونیک روی آورده‌اند اما کمتر با دستگاه‌های جالب توجه مواجه شده‌اند. 

افزون بر این، دستگاه های جدیدتر، مانند تبلت کیندل فایر آمازون و آئورای کوبو، فقط مختص کتاب نیستند. این دستگاه های برای کاربر امکان گشت و گذار در وب، استفاده از رسانه های اجتماعی، ویدئو و بازی و سایر محتواهای اسنک.ایبل- Snackable (محتواهایی را که برای استفاده مخاطبان ساده و انعطاف پذیر طراحی شده است) فراهم می کند.

 

بنابراین چالش صنعت کتاب، در ایجاد نوآوری و خلق روش های بهتر استفاده از تکنولوژی است تا بتواند با سایر رسانه های رقیب رقابت کند. – این مبحث، موضوع غالب جلسه صبحانه کاری بود که توسط نمایشگاه کتاب لندن و شرکت فن آوری های چاپ ریکو برگزار شد. بیشتر بحث دراین باره بود که ناشران چگونه باید از آمارها، برای درک بهتر رفتار های دیجیتالی خوانندگان، ارتقای ارتباط موثر با آنها و راهکار های جدید فروش استفاده کنند. بدین ترتیب آنها می توانند بر متدهای چاپی غول های جدید فن آوری اثر بگذارند. 

ریچارد مولت، مدیر اجرایی انجمن ناشران انگلستان، با رد این مطلب که خرید یک ابزار تخصصی به جای توسعه آن در خانه نشانه شکست یک کمپانی کتاب است گفت: فیسبوک هم خودش اینستاگرام را توسعه نداد. هرچند انتشاراتی ها، بودجه چندین میلیون پوندی فیس بوک برای خرید اینستاگرام را به خواب هم نمی بینند. 

اما بسیاری هم از این بابت که دنیای دیجیتال، راه جدیدی را برای فروش و برقراری ارتباط با خوانندگان فراهم کرده خوشحال و نسبت به آینده خوش بین هستند. هلن کوگان، مدیرعامل انتشارانی کوگان پیج (Kogan Page) یکی از همین افراد است که در این باره گفته: اکنون ابزارهای خارق العاده ای در دستان ماست که تا پیش از این هرگز وجود نداشته است. اما مشکل اینجاست که ناشران، هیچ گونه انحصاری در استفاده از این ابزار ندارند. از طرفی روند خودنشری (Self-publishing)، به سرعت در حال شیوع است و این امر با کاستن از سهم ناشران سنتی، آنها را تحت فشار قرار داده است. 

مایکل تمبلین، رئیس ماموران محتوای کوبو، که کتابهای الکترونیک مخصوص دستگاه های خوانش الکترونیک (e-reading devices) می فروشد اظهار کرده: کتاب‌هایی که به صورت خود-ناشری تولید می شوند 11 درصد از فروش را ما در انگلستان به خود اختصاص می دهد.

 وی افزود: خود ناشری یک نیروی تجاری مهم است که به طور موثری به یکی از اعضای جدید خانواده شش نفری ناشران بزرگ ایالت متحده (Big Six) تبدیل شده است.

خود ناشری، آمیزه ای از چندین نعمت مختلف است. این پدیده جدید منجر به ارزان شدن کتاب‌های سنتی چاپی شده و تعداد اندکی از نویسندگان حاضرند به معاملاتی تن در دهند که تماما به نفع ناشر باشد. 

تا کنون هیچ نویسنده صاحب نامی، برای تصاحب سهم بیشتری از حق کتاب خود با ناشرش قطع همکاری و به خود ناشری روی نیاورده است، هرچند که در نمایشگاه کتاب لندن این شایعه پخش شد که آمازون به چند تن از نویسندگان بزرگ پیشنهاد داده تا کتاب‌هایشان را به طور مستقیم منتشر و از طریق فروشگاه اینترنتی آمازون به فروش بگذارند. 

با این حال نکته جالب توجه این است که با وجود این همه گرایش به سمت دنیای دیجیتال، فروش کتاب‌های چاپی به طرز شگفت انگیزی تکان نخورده است. درحالی‌که کتاب‌های الکترونیک تنها 20 درصد از سهم بازار کتاب انگلستان را به خود اختصاص داده اند و بر اساس پیش بینی های Enders Analysis، این رقم تا سال 2016 به 35 درصد خواهد رسید. 

سخنرانی کازئو ایشیگورو، در تجلیل از دبو راجرز که آژانس کتابش را در سال 1967 بنیان نهاد، یادآوری دیگری بود در این باره که چرا بازار کتاب کیفیت پایدارش را حفظ می کند. وی درباره دبو راجرز گفت: او به کتاب ها اهمیت می دهد و باور دارد که کتاب های خوب برای زندگی ما حیاتی هستند. 

خانم راجرز نیز افزود: در دنیای توئیت ها، وبلاگ ها و محتواهای اینترنتی، آن چیزی که جایگاه رفیعش همواره حفظ خواهد شد کتاب چاپی سنتی است. 

فریاد حیات بخش وی باید امید را به صنعت نشر باز گرداند.